Woda – dar i podstawowy warunek życia na Ziemi. Mamy ją na co dzień, ale czy wystarczająco ją cenimy i szanujemy? Czy zastanawiamy się co by było gdyby wody zabrakło? Czy wiemy jak wiele zabiegów trzeba wykonać by z kranów płynęła zdrowa życiodajna ciecz?
Woda jest jedną z najczęściej spotykanych substancji we wszechświecie. W tym na Ziemi. Około 97 procent całej wody na ziemskim globie znajduje się w morzach i oceanach. To woda słona, tylko 3 procent to woda słodka. Zasoby wody słodkiej nadającej się do picia szacowane są na około 2,5 procent. Część wody znajduje się w lodowcach oraz w głębi skorupy ziemskiej.
Jak ważna jest dla życia obrazuje liczba – około 70 procent naszego organizmu to właśnie woda.
Woda warunkuje życie, ale może być także dla niego groźna bo jest doskonałym rozpuszczalnikiem i może zawierać niebezpieczne dla zdrowia i życia substancje. Ta morska i oceaniczna – słona, zawierająca bardzo dużo soli mineralnych – nie nadaje się do spożycia. A ta słodka z jezior, rzek i głębin ziemi najczęściej wymaga uzdatniania.
Skoro jest tak powszechna to dlaczego jest coraz bardziej cenna i coraz częściej deficytowa? To przede wszystkim efekt działalności człowieka. Postęp cywilizacyjny, rozwój technologii i przemysłu i związane z tym zmiany klimatyczne, są głównymi przyczynami coraz powszechniejszego skażenia wody na całym globie, jej deficytów, a uzdatnianie jest coraz bardziej skomplikowane i kosztowne. Nie mniej kłopotliwe jest oczyszczenie i oddanie naturze wody zużytej przez ludzi w codziennym życiu i w przemyśle. Jednym z podstawowych wymogów czasów, w których żyjemy jest racjonalne gospodarowanie coraz mniejszymi zasobami wody.
Polska jest na liście krajów, którym grozi w nieodległej przyszłości znaczny deficyt wody. Na jednego mieszkańca Polski przypada około 1800 metrów sześciennych wody na rok, średnia europejska to około 4500 metrów sześciennych.
Blisko 200-tysięczny Rzeszów zaopatrywany jest w wodę pobieraną z Wisłoka. 1116 kilometrów wodociągów transportuje wodę pitną uzdatnianą w Zakładzie Uzdatniania Wody rzeszowskiego MPWiK. Powstaje tu rocznie ponad 13 milionów metrów sześciennych wody najwyższej jakości.
Rzeszowski system uzdatniania wody jest w stanie wyprodukować na dobę około 84 tysiące metrów sześciennych najwyższej jakości wody pobranej z Wisłoka. Klasa wody w Wisłoku waha się na granicy klas A2 i A3. Jakość wody charakteryzuje się dużą zmiennością obciążenia ładunkiem zanieczyszczeń i jest uzależniona od wielu czynników. Pory roku, ilości opadów, jakości pracy oczyszczalni znajdujących się powyżej ujęcia wody dla Rzeszowa. Woda z Wisłoka wymaga wysokosprawnego i skomplikowanego procesu uzdatniania.
W rzeszowskim ZUW w Zwięczycy uzdatniane jest dziennie około 40 tysięcy metrów sześciennych wody więc zakład ma duże rezerwy.
Woda w Wisłoku jest zmienna. Także „geograficznie” bo rzeka, – jak pisał Franciszek Kotula w „Tamtym Rzeszowie” – na przestrzeni lat, po śnieżnych zimach i wiosennych roztopach, potrafiła zmieniać koryto nawet o kilka kilometrów. Okoliczni chłopi nazywali Wisłok wściekłą rzeką. Woda jest zmienna także pod względem fizyko-chemicznym biologicznym i dlatego proces jej uzdatniania został w ostatnich latach znacznie zmodernizowany. Wieloetapowy proces uzdatniania jakim dysponuje Rzeszów jest jednym z najnowocześniejszych w Europie.
Jakość rzeszowskiej kranówki to efekt zastosowania wysokoefektywnej technologii opartej m. in. na ozonowaniu, filtracji na węglu aktywnym, dezynfekcji za pomocą dwutlenku chloru. W Rzeszowie wprowadzono także biomonitoring wody surowej z wykorzystaniem żywych małż w celu wczesnego ostrzegania o potencjalnych zanieczyszczeniach wody w Wisłoku oraz dodatkową stabilizację jakości wody za pomocą promieniowania ultrafioletowego. To przyjazna dla środowiska metoda. Nie zmienia smaku ani zapachu wody. Niszczy w wyniku reakcji fotochemicznych mogące potencjalnie pojawić się bakterie i wirusy chorobotwórcze. Jej atutem jest również bezawaryjność i co bardzo ważne umożliwia zmniejszanie dawek stosowanych wcześniej środków do dezynfekcji czyli chloru i dwutlenku chloru. System UV nie wpływa na temperaturę i odczyn wody, a czas kontaktu lamp z naświetlaną wodą jest krótki.
Rzeszowska kranówka spełnia wszystkie wymagania pod względem organoleptycznym, fizykochemicznym oraz bakteriologicznym określone przez ministra zdrowia w rozporządzeniu o jakości wody przeznaczonej do spożycia. Parametry wody są na bieżąco publikowane na stronie internetowej rzeszowskiego MPWiK. Woda jest badana na każdym etapie uzdatniania przez akredytowane laboratorium, a jej parametry są na bieżąco monitorowane.
W Rzeszowie jest około 50 punktów kontroli jakości wody wodociągowej. Kontrolowanych jest kilkanaście parametrów fizykochemicznych i mikrobiologicznych. Kontrole przeprowadzane są na zmianę przez pracowników Zakładu Uzdatniania Wody gdzie znajduje się specjalistyczne laboratorium oraz przez Powiatową Stację Sanepidu.